Uluslararası mevzuatta ülkeler, başka bir ülkede yaşamını sürdüren kendi vatandaşlarının haklarını korumak adına pek çok antlaşmalar yapma gereği duymuştur. Bunlardan birisi de,84 ülke ile imzalanmış olan; Çifte Vergilendirmeyi Önleme Antlaşması ( ÇVÖA )dır. Peki, bu antlaşmanın getirdikleri, içinde barındırdığı yasal belgelerden birisi olan Mukimlik Belgesi nedir? Bu belge nereden alınır? Ve belgenin geçerlilik süresi ne kadardır?
Mukimlik Belgesi Nedir?
Arapça kökenli mukim kelimesinin anlamı; belli bir yerde oturan, yerleşen ve ikamet eden anlamı gelmektedir. Dolayısıyla Mukim Belgesi, bir anlamda ikamet belgesinin karşılığı da denilebilir. Resmi olarak ele aldığımızda ise; Çifte Vergilendirmeyi Önleme Antlaşmasına (ÇVÖA) taraf diğer ülkelerde gelir elde eden kişi ya da firmanın, mukimi olduğu ülkenin yetkili makamları tarafından alınan ve o kişi ve kurumun ilgili ülkede yerleşik vergi mükellefi olduğunu gösteren resmi belgeye verilen isimdir.
Gelir sahibi olan özel ya da tüzel kişiler tarafından bu belgenin alınması, çifte vergiyi önlemekle ilgili antlaşmalardaki vergi avantajlarından faydalanmanın ilk ve en önemli şartını teşkil eder.
Vergi mükellefleri, almış oldukları Mukimlik Belgesini, gerektiğinde yetkili makamlara ibraz etmek üzere muhafaza etmek zorundadırlar. Mukimlik Belgesinin ibraz edilememesi durumunda, ilgili antlaşma hükümleri yerine iç mevzuat hükümleri uygulanır. Yine, bu anlaşmanın hükümlerinden faydalanabilmeleri ve elde ettikleri kazancın ilgili anlaşma kapsamında vergiye tabi tutulabilmesi için;
Kişi ya da kurumların kendi ülkelerindeki yetkili mercilerden Mukimlik Belgesi almış olmaları
Alınmış olan Mukimlik Belgesinin; Türkçe tercüme şeklinde olan aslını, en yakın notere ya da ülkelerindeki Türk Konsolosluklarına tasdik ettirmeleri
Belgenin Türkçe tercümesinin bir örneğini vergi sorumlularına ya da vergi dairesine ibraz ettirmeleri gerekmektedir.
Mukimlik Belgesi Nereden Alınır?
Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşması kapsamındaki hükümlerden faydalanacak olan gerçek ya da tüzel kişiler; Mukimlik Belgesi almadıkları takdirde, eksik beyan edilen stopaj ve stopaj farkı üstünden hesaplanan KDV den dolayı cezai müeyyidelerle karşı karşıya kalabilirler. Bu durumu yaşamamaları için alınacak olan Mukimlik Belgesi’ne başvuru şartları şunlardır;
Kollektif, adi ve komandit şirket ortakları da dahil olmak üzere, tam mükellef olan TC uyruklu gerçek kişiler için;
TC uyruklular için düzenlenmiş dilekçe,
Mukimlik Belgesi talebinin geçmiş yıllar için yapılması durumunda, belirtilen geçmiş tarihte Türkiye’de ikamet ettiğini gösteren belgenin aslı,
- Tam mükellef olan tüzel kişiler için;
- Tüzel kişiler için dilekçe
- Yabancı uyruklu gerçek kişiler için;
- Yabancı uyruklu gerçek kişiler için dilekçe
- İkamet tezkeresi örneği
- Mukimlik talep eden yabancılar için hazırlanmış soru formu
- Avusturya yetkili makamlarına verilmek üzere Mukimlik Belgesi talep eden gerçek ve tüzel kişiler için;
- Gerçek kişiler (ZS-QU1) formunu, tüzel kişiler ise (ZS-QU2) formunu doldurur
Bu gerçek ya da tüzel kişiler bu formların, “Gelir Elde Eden Kişinin Beyanı”, “Gelir Elde Eden Kişiye İlişkin Belgeler” ve “Vergiye Tabi Olmayan Avusturya Gelirine İlişkin Bilgi” başlıklı bölümlerini doldurarak, Türk yetkili makamlarınca düzenlenecek olan mukimlik belgesi ile birlikte Avusturya’da ki yetkili makamlara göndermeleri gerekir.
Yunanistan yetkili makamlarına verilmek üzere Mukimlik Belgesi talep eden gerçek ya da tüzel kişilerin;
Yunanistan yetkili makamlarına ibraz edilecek olan Yunanca formun ilgili kısımlarını şahsen doldurmaları şartı ile, Türk yetkili makamları tarafından düzenlenecek olan Mukimlik Belgesi ile birlikte Yunanistan yetkili makamlarına ibraz etmeleri gerekir.
Azerbaycan yetkili makamlarına verilmek üzere Mukimlik Belgesi talep eden mükellefler için ise;
Kendi durumlarına uyan (Gerçek ya da Tüzel kişi) dilekçe örneği ve ekleri
Azerbaycan Cumhuriyeti Vergiler Bakanlığından ya da bu Bakanlığın www.taxes.gov.az isimli internet sitesinden temin edilecek ve F bölümü dışındaki diğer tüm bölümleri şahsen doldurulacak olan DTA formu bulunmak zorundadır.
MUKİMLİK BELGESİ ALMAK İÇİN NEREYE BAŞVURU YAPILIR?
Mükellefler bu belgeyi alabilmek için, yukarıda yazılı evrakları hazırladıktan sonra;
Büyük Mükellefler Vergi Dairesi Başkanlığı,
Ankara, İstanbul, İzmir, Bursa, Trabzon, Kocaeli ve Antalya Vergi Dairesi Başkanlıkları ve
Gelir İdaresi Başkanlığı’na başvurarak, bu belgeye sahip olabilirler.
Geçerlilik Süresi Ne Kadardır?
257 Sıra No’lu Gelir Vergisi Genel Tebliği’nde Mukimlik Belgesinin geçerlilik sürelerine yer verilmiştir. Bu maddeye göre; bir takvim yılına ilişkin Mukimlik Belgesinin, izleyen yılın dördüncü ayına kadar geçerli olduğu ve her yıl yenilenmesi gerektiği belirtilmiş durumdadır.
RECEP UYSAL / JODD.NET
